Mide Balonu Çeşitleri Nelerdir?

Obeziteyle mücadelede son otuz yıl içerisinde endoskopik intragastrik balonlar (IGB) dikkate değer bir seçenek olarak öne çıkmıştır. Bu yöntem diyet ve ilaç tedavisine yanıt vermeyen hastalar için bariyatrik cerrahiye bir alternatif sunar. Tokluk hissi vererek daha az yemek tüketilmesini sağlayan bu balonlar çeşitli türleriyle farklı ihtiyaçlara cevap verir. Bunlar arasında sıvı veya gaz ile dolu modeller bulunmaktadır. Özellikle Orbera Spatz3 ReShape Duo Elipse Heliosphere ve Obalon en çok tercih edilen tiplerdendir.

Mide Balonu Seçenekleri ve Özellikleri

Obezite tedavisinde kullanılan endoskopik intragastrik balonlar (IGB) cerrahiye bir alternatif olarak sunulur. Bu tedavi yöntemi mide kapasitesini mekanik olarak sınırlayarak kişinin daha az yemek yemesini sağlar ve tokluk hissi yaratır. Farklı türdeki balonlar çeşitli tasarım ve malzeme özellikleri gösterir. Bunlar arasında:

Sıvı Dolu Balonlar:

• Orbera
• Spatz3
• ReShape Duo

Gaz Dolu Balonlar:

• Heliosphere
• Obalon

Ayrıca ayarlanabilir özelliklere sahip Spatz3 ve yutulabilen modeller olan Obalon ile Elipse pratik uygulamalarda çeşitlilik sunar. Her bir balon tipi özgün avantajlar sağlar ve farklı hasta ihtiyaçlarına göre tercih edilebilir. Örneğin ayarlanabilir balonlar tedavi sürecinde balonun hacminin değiştirilmesine olanak tanırken yutulabilen balonlar ise daha az invaziv bir yerleştirme işlemi gerektirir.

Bu balonlar mide içindeki yer kaplama prensibi ile çalışır ve yiyecek alımını fiziksel bir engel oluşturarak azaltır. Bu süreç sadece mekanik bir distansiyon sağlamakla kalmaz aynı zamanda mide duvarındaki gerilme reseptörlerini de aktive ederek doygunluk hissi yaratır.

Orbera İntragastrik Balonu

Orbera İGB obezite tedavisinde kullanılan etkili bir yöntemdir. İlk olarak 1991’de piyasaya sürülen bu ürün o tarihten itibaren kilo kaybı süreçlerinde önemli bir rol oynamıştır. Tek parça küresel bir silikon yapıdan oluşur ve endoskopik bir işlemle mideye yerleştirilir. Balon şeffaf bir tuz çözeltisi ile şişirilir. Orbera’nın en dikkat çekici özellikleri şunlardır:

• Yaklaşık 13 cm çapında bir yapıya sahiptir.
• Mide içinde yüzey gerilimi azaltarak dolgunluk hissi yaratır.
• Tıbbi prosedür altında şişirilen balon 500 ila 700 mL sıvı alabilir.
• FDA tarafından 2005 yılında onaylanmıştır.

Orbera balonunun kullanım süresi altı ay ile sınırlıdır çünkü uzun süreli kullanımda perforasyon ya da ani boşalma gibi riskler taşır. Bu balonun bağırsaklara ilerleyerek tıkanıklığa neden olma olasılığını artırabilir. 2019 itibarıyla 12 ay kalabilen Orbera365 modeli de mevcuttur. Bu model orijinaliyle neredeyse aynı özelliklere sahiptir ve uzun süreli kullanım için tasarlanmıştır.

Heliosphere Balonu

Heliosphere balonu obezite tedavisinde kullanılan yenilikçi bir yöntemdir. Bu balon hafif ve yüksek hacimli bir yapıya sahiptir. Poliüretan malzemeden yapılmış ve silikon bir zar ile kaplıdır. Hava ile dolu olan bu balon endoskopi yardımıyla mideye yerleştirilir. İşlem sırasında şişirme sistemi kullanılarak balon kısa sürede 900-1000 mL hava ile doldurulur. Altı ay gibi bir süre mide içinde kalabilir ve genellikle iyi tolere edilir. Bununla birlikte Heliosphere balonunun kullanımı bazı zorlukları da beraberinde getirir:

• Balonun büyük boyutu ve düşük esnekliği nedeniyle kardiyadan ve üst özofagus sfinkterinden geçişi zorlaşabilir.
• Yerleştirme ve çıkarma işlemleri sırasında yüksek başarısızlık oranları ve prosedürle ilgili komplikasyonlar yaşanabilir.
• Spontan deflasyon ve bazı durumlarda cerrahi müdahale gerektirebilir.
• Diğer balon türleriyle kıyaslandığında prosedür süresi genellikle daha uzundur ve daha fazla rahatsızlık yaratabilir.

Bu nedenlerden ötürü Heliosphere balonu uygulaması sırasında derin sedasyon gerekebilir. Ayrıca bu balonla tedavi gören hastaların:

• Dalgıçlık yapmamaları,
• Basınçsız uçak kabinlerinde seyahat etmemeleri önerilir.

Heliosphere balonu belirli zorluklar sunsa da doğru hastalarda etkili bir obezite tedavisi yöntemi olabilir.

Spatz3®

Spatz3® obezite tedavisinde kullanılan ayarlanabilir bir intragastrik balondur. Bu ürün hacminin tedavi süreci boyunca değiştirilebilmesine imkan tanır. İlk defa 360 gün boyunca mide içerisinde güvenle kalabilen bu model sürekli kilo kontrolü sağlar. Midede uzun süre kalabilmesi hastalara beslenme alışkanlıklarını değiştirme fırsatı sunar.

Balon küresel silikon yapıda olup salin ile doludur ve bir dolum valfi içerir. Bu valf balonun hacminin ayarlanmasına olanak tanır. Balon mideye endoskop aracılığıyla yerleştirilir. İşlem hastanın durumuna göre hacmin ayarlanmasıyla devam eder. Spatz3’ün komponentleri şu şekildedir:

• Silikon balon
• İç ağı olan silikon kaplı bir çapa
• Mideye geri çekilebilen uzayabilen dolum tüpü

Spatz3 yerleştirilirken ve çıkarılırken özel bir yöntem gerektirir. Balon endoskopik bir skop ile yerleştirilir ve yemek borusunda şişirilme riski olmadan mideye indirilir. İlk şişirmeden sonra dolum kateteri çekilir ve bir kapakla valf ayrılır. Bu işlem sırasında mide fundusunda doğru konumlandırılması önemlidir.

Balonun söndürülmesi gerektiğinde mavi naylon halka kullanılır. Bu halka endoskopik olarak tutulup çekilerek balonun hacmi azaltılır. Bu süreç hasta ihtiyaçlarına göre tekrarlanabilir. 12 ayın sonunda balon çıkarılmalıdır ve işlem anestezi altında yapılmalıdır. Balonun çıkarılması yapısındaki düzensizlikler nedeniyle zor olabilir.

ReShape Duo

ReShape Duo iki bağımsız olarak doldurulabilen silikon küreden oluşan yenilikçi bir mide balon sistemidir. Bu balonlar merkezi bir silikon şaft ile birbirine bağlanır. Tasarımının temel amacı bir balonun hasar görmesi durumunda güvenlik sağlamaktır. Hasar gören balon diğerinin destekleyici yapısı sayesinde bağırsaklara göç etme riskini azaltır. Ayrıca bu sistem midenin doğal konturlarına uyum sağlar böylece daha doğal bir dolgunluk hissi sunar. Şu özellikler dikkate değerdir:

• Her balon 450 mL salin ile doldurulabilir; toplamda maksimum 900 mL.
• Kısa boylu bireyler için daha düşük hacim önerilmektedir.
• Balonlar midenin büyük bir bölümünü kaplayarak etkili bir tokluk hissi yaratır.
• Bu sistem maksimum altı ay süreyle kullanılabilir sonrasında çıkarılması gereklidir.

Aralık 2018’den itibaren Apollo Endosurgery ReShape Medical’i satın alarak bu teknolojiyi kademeli olarak piyasadan çekmiştir.

Obalon®

Obalon®; yutulabilir gaz dolu bir intragastrik balon sistemidir. Amerika Birleşik Devletleri’nde FDA onayına sahip olan bu ürün obezite ile mücadelede yeni bir yaklaşım sunar. Toplamda 750 mL hacme sahip üç ayrı balondan oluşur. İlk balon yutulduktan sonra takip eden her balon bir ay aralıklarla kullanılmaktadır. Bu balonlar özel bir hava karışımı ile şişirilir ve bu işlem son derece hassas bir şekilde gerçekleştirilir. Balonlar şu özelliklere sahiptir:

• Her biri 250 mL hacim.
• Sıkıştırılmış ve katlanmış halde çözünebilir jelatin kapsül içerisinde.
• Floroskopik veya MR görüntüleme ile yerleştirme.

Ayrıca Obalon navigasyon sistemi balonun yerini manyetik rezonans kullanarak doğrulama imkanı sunar. Bu sistem prosedür sırasında radyasyon maruziyetini azaltır. Avrupa’da ise Obalon daha düşük vücut kitle indeksine sahip bireyler için tavsiye edilir. Altı ay kadar midede kalabilen bu balonlar çıkarılma sürecinde endoskopi gerektirir.

Elipse Balonu

Elipse balonu obezite tedavisinde kullanılan yenilikçi bir yöntemdir. Allurion Technologies tarafından üretilen bu cihaz FDA onayı almasa da birçok ülkede CE onayına sahiptir. Endoskopik müdahale veya anestezi gerektirmeden yerleştirilen ilk intragastrik balon olma özelliği taşır. Bu özellik maliyetleri ve prosedürle ilişkili riskleri önemli ölçüde azaltır. Balon polimer bir filmle kaplı olup yutulabilir bir kapsül içerisinde gelir. Bu kapsül su yardımıyla kolayca yutulur ve midede güvenli bir şekilde açılır.

Balon yerleştirildikten sonra kateter aracılığıyla 550 mL sıvı ile şişirilir. Bu işlem sadece 20 dakika sürer ve ayakta tedavi olarak uygulanır. Balon dört ay süreyle midede kalır ve bu süre sonunda özel tasarlanmış valfi sayesinde sönerek içerisindeki malzeme emilir. Sonrasında balon gastrointestinal sistemden doğal yollarla atılır.

Balonun avantajları arasında:

• Anestezi veya endoskopik müdahale gerektirmemesi,
• Düşük maliyetli ve kısa süreli bir prosedür olması,
• Kullanım kolaylığı sayesinde daha geniş bir hekim kitlesi tarafından uygulanabilmesi yer alır.

Bununla birlikte mide içi patolojilerin önceden tespit edilememesi gibi bazı riskler de bulunur. Bu durum yanlış uygulama ve toleranssızlık risklerini artırabilir. Elipse balonu özellikle endoskopi prosedürlerinden kaçınmak isteyen veya bu prosedürlere uygun olmayan bireyler için etkili bir seçenek olarak sunulmaktadır.

Mide Balonu Türlerinin Etkililik ve Tolerans Analizi

Mide balonlarının obezite tedavisinde kullanımı geniş bir etki spektrumuna sahiptir. Bazı araştırmacıların çalışmaları farklı mide balonu türlerinin kilo kaybı üzerindeki etkinliğini değerlendirmiştir. Meta-analiz sonuçlarına göre belirli balon türleri arasında %EWL %TWL ve BMI kaybı açısından önemli farklar gözlemlenmiştir. Bu veriler aşağıda listelenen mide balonları arasında karşılaştırmalı olarak sunulmuştur:

Orbera:

• %EWL’de ortalama 17.98%
• %TWL’de 4.40%
• BMI kaybında 2.13 kg/m²

Spatz:

• %TWL’de öne çıkan etkinlik 11.30

Obalon (gaz dolu):

• %EWL ve %TWL’de olumlu sonuçlar elde etmiştir.

ReShape Duo:

• İlgili çalışmalarda BMI ve %TWL üzerinde olumlu etkiler göstermiştir.

Heliosphere:

• Gaz dolu yapısı ile diğer sıvı dolu balonlara kıyasla farklı sonuçlar sunmuştur.

Ayrıca araştırmacıların çalışmalarında mide balonlarının toleransları da incelenmiştir. Bulantı ve kusma mide balonlarının yerleştirilmesinden sonraki ilk haftalarda sık rastlanan yan etkilerdendir. Farklı balon türleri bu yan etkiler açısından çeşitli oranlar sergilemiştir:

Orbera:

• Bireylerin %81.97’si bulantı,
• %72.16’sı kusma yaşamıştır.

ReShape Duo ve Elipse:

• Bulantı oranları sırasıyla %63.18 ve %51.42,
• Kusma oranları %86.42 ve %12.48 olarak raporlanmıştır.

Obalon (gaz dolu):

• Bireylerin %55.10’u bulantı,
• %16.20’si kusma bildirmiştir.

Mide Boşalması ve Kilo Kaybı İlişkisi

Mide balonu tedavisi obeziteyle mücadelede kilit bir rol oynar. Mide boşalma süreleri üzerindeki etkileri ise bu tedavinin başarısını büyük ölçüde etkiler. Araştırmalar farklı türdeki mide balonlarının mide boşalma sürelerini nasıl değiştirdiğini göstermiştir. İşte bu etkiler:

Sıvı dolu balonlar:

• Mide boşalma süresini ortalama 116 dakika uzatır.
• Bu uzama altı ay sonunda belirgin kilo kaybı ile sonuçlanır.

Hava dolu balonlar:

• Mide boşalma süresinde anlamlı bir değişiklik göstermez.

Bu durum sıvı dolu balonların hava dolu olanlara göre daha etkili olabileceğini düşündürmektedir. Ayrıca yapılan meta-regresyon analizi mide boşalma süresinin uzamasının toplam vücut ağırlığındaki azalma ile doğrudan ilişkili olduğunu ortaya koymuştur. Bu bağlantı tedavi seçiminde önemli bir faktör olabilir. Özellikle sıvı dolu balon kullanımı mide boşalma süresini uzatarak daha uzun süreli tokluk hissi sağlar ve bu da daha fazla kilo kaybına zemin hazırlar.